DIT RAS WORDT GELEVERD VANAF OKTOBER 2024, HOUD DE NIEUWSBRIEF IN DE GATEN!
Niet gemakkelijk verkrijgbaar, maar voor de fijnproever de "enige echte sjalot". De peervormige bollen hebben een stevige, dikke, grijsblauwe, geplooide schil. Deze beschermt (met enige moeite uitgepeld) een sjalot met een unieke, stevige, volgens velen "hemelse" smaak. De bewaring is matig lang, binnen 6 maanden na de oogst gebruiken of invriezen.

VANAF EIND SEPTEMBER TOT DECEMBER ALS POOTGOED (DE BOLLETJES) LEVERBAAR. DAARNA PLANTEN WE EEN EVENTUEEL RESTANT UIT EN VERKOPEN WE DE BOLLETJES “AAN DE GROEI”.

DIT RAS WORDT GELEVERD VANAF OKTOBER 2024, HOUD DE NIEUWSBRIEF IN DE GATEN!
Een succesvolle kruising tussen de grijze (voor fijnproevers "enige echte”) sjalot en een langwerpige Jersey-sjalot. De zeer goede smaak combineert deze sjalot met gemakkelijke pelbaarheid. De bolvormige bollen hebben geel-grijze schil met bronzen blosje. De flinke opbrengst en goede bewaarbaarheid maken Grisor tot een goed compromis tussen gemak, kwaliteit en smaak.

Al eeuwen lang een specialiteit van (Oost)-Utrechtse kwekers. In het begin van de zomer (24 juni, Sint Jansdag) worden de jonge uitjes geoogst. Enkele planten laten zitten of in de herfst terugplanten. Zowel de holle stengeltjes als de uitjes hebben een typische, pittige, naar knoflook neigende smaak. Heerlijk rauw in de salade. Wij leveren in zomer en herfst de bolletjes. Buiten het ‘droge’ seizoen leveren we ze soms in potjes, die het gehele jaar kunnen worden geplant. Geef ze 's winters flink wat organische mest, het liefst op een verhoogd plantenbed.
Prins Bernhard was gek op deze uitjes! Misschien wel omdat ze in Duitsland ook al eeuwen onder kwekers en hobbyisten bekend zijn... Een dergelijk uitje is in de 17e eeuw door Jezuïeten meegenomen naar de VS en aldaar omarmd door de O’odham Native People. Ik vond ze op internet onder de namen “Tohono O’Odham Onion” of “l’Itoi Sivol Onion”
(Foto's afkomstig van nl.wikipedia.org)

LEVERBAAR VAN SEPTEMBER-DECEMBER. Rond de Middellandse Zee is het bolletje van de sierlijke Kuifjesdruif of Kuifhyacint al duizenden jaren bekend als een voedzame lekkernij en (omdat het langs de hellingen in het wild groeit) typisch voedsel dat al snel na de laatste Ijstijd werd genuttigd. Vooral de Italianen hebben het klaarmaken (koken en inzuren) van deze bolletjes tot kunst verheven, vandaar dat we ze tot Lampascioni hebben gedoopt, de originele streeknaam, zoals ze in Zuid-Italië en Sicilië bekend zijn. Ze lijken op inmaakuitjes, maar smaken uniek: een stevig aroma, een tikje bitter en pikant, maar bij goede bereiding net zuur genoeg om tot een “buonissimi” te komen! De Grieken noemen de bolletjes overigens “Voulvi”. Er is iets vreemds met bitterheid in smaak… Wij proberen het weg te werken maar met de juiste combinatie, bijvoorbeeld met “Fave e Cicoria” (bonenpuree met cichorei) ontstaat er een Mediterrane smaak, die het leven zelf aldaar symboliseert: de zoete bitterheid. Zoet en bitter: de een kan niet zonder de ander!

Hoe sierlijk ook lekker kan zijn ontdekten de Native Americans (Indianen) al eeuwen geleden. De Salish-, Nez Perce-, Shoshone-, Paiutes-, Cree- en Blackfoot-stammen roosterden of kookten de bolletjes van deze fraaie Camassia. Rauw smaken ze mild, maar met een iets taaie textuur, waar je van houden moet. De heerlijk zoete, notige smaak is het resultaat van de echte slow-cook! De Indianen maakten een grondoven: graaf een gat in de grond, bekleed dat met (liefst platte) stenen en bouw er een flink vuur in. Zodra het vuur gaat smeulen, kunnen de bolletjes in een afgesloten oude pan op de stenen gelegd worden, de kuil dichtgooien met aarde en 2 dagen laten smeulen. Een van de moderne methodes: gebruik een stoompan en laat de bolletjes 36 uur rustig stomen. Houd het waterniveau in de gaten, na 12-24 uur komt er al een heerlijk zoete melassegeur uit de pan! In een oven op 220̊C, gedurende 12 uur is ook een goede optie. Als de witte (schoongemaakte) bolletjes via beige naar bruin verkleuren is het Slowfoodproject gelukt, de inuline is omgezet naar fructose: een beetje zout er op en smullen maar, je blijft er van eten, ook heel populair bij kinderen! Zie ook arcadianabe.blogspot.nl en honest-food.net
De bolletjes zijn volkomen winterhard en geven licht- tot donkerblauwe, stervormige bloemetjes aan 30-90 cm lange stengels. Ze voelen zich thuis in elke grondsoort.

De knollen van deze sierlijke plant worden al meer dan 3500 jaar gegeten door de oorspronkelijke bevolking (bijvoorbeeld de Inca’s) en is een belangrijke (gemakkelijk verteerbare) zetmeelbron. Met het meel wordt van alles gebakken, koekjes uit Colombia zijn in toenemende mate populair. In Vietnam zijn de noodles van de Achira erg geliefd! De jonge knollen zijn gekookt of gebakken een lekkernij, een goede concurrent van de aardappel. Bij langdurig bereiden komen de suikers vrij en worden ze echt zoet. Jonge scheuten zijn een lekkernij als groente. Zelfs de zaden zijn eetbaar!
Deze wilde Canna vinden we van oorsprong aan de subtropische kust en in koele dalen van Zuid-Amerika, maar zijn inmiddels over de hele wereld verspreid inclusief Australië. Er moet voldoende vocht aanwezig zijn, maar wel gedraineerd. Zet ze een beetje uit de wind, om het blad heel te houden. De knollen kunnen een beetje vorst hebben en met sneeuwdek wordt zelfs een pittige winter doorstaan. Als wij de knollen hebben geoogst bedekken we ze in laagjes met cocopeat, zetten ze net vorstvrij en houden ze iets vochtig. In maart kan je ze binnen weer aan de groei brengen en vanaf mei mogen ze naar buiten, let op nachtvorst!

ECO GETEELD! Vroeg geplant betekent vroeg oogstbaar. De uitjes zijn zeer koudebestendig, ze kunnen van oktober-mei geplant worden. Op natte klei adviseren we verhoogde bedden te maken voor een natuurlijke afwatering. Plant ze op 20 cm afstand en ze zijn vanaf het voorjaar (als jonge, witte ui) of vanaf juni-september in bruine schil oogstbaar. Het resultaat is een mildsmakende ui, die van herfst tot in de winter te bewaren is. (Plantmaat: 10/22 mm)

VANAF FEBRUARI VERKOPEN WE PLANTJES, ZIE 831400)
Een meerjarige, wilde telg van het uiengeslacht. De plant komt (zeldzaam) nog voor op vochtige schaduwplaatsen (loofbossen) en het brede blad met de witte, bolvormige bloeiwijzen (30-40 cm hoog) zijn van een verrassende schoonheid! Je plant ze dan ook het beste op een (deels) beschaduwde plaats, de grondsoort maakt niet veel uit hoewel kalkrijk het meest wordt gewaardeerd. Blad en bolletjes worden fijngehakt gebruikt in soepen, salades, kwark en kaas. De bloemen (zelfs bij afrijping eetbaar) zijn wat pittiger dan het blad, maar met mate een mooie aanvulling in salades. Heerlijk is daslook in pesto en kan op alle mogelijk manieren i.p.v. knoflook worden gebruikt, de smaak is milder. Vermeldenswaardig is de geneeskrachtige werking op vele gebieden o.a. bij arteriosclerose (aderverkalking).
Let bij het wildplukken op de uiengeur, het blad lijk namelijk op het giftige blad van Lelietje der Dalen, Aronskelk en Herfsttijloos.
WE LEVEREN ZEER GEZONDE KNOLLETJES, MEESTAL MET MEER GROEIPUNTEN.

JAARLIJKS LEVERBAAR VAN SEPTEMBER TOT DE VOORRAAD OP IS.
De bollen hebben het uiterlijk van knoflook, de smaak is zachter en zoeter (richting prei). Dit soort wordt dan ook (w.s. terecht) de voorvader van onze prei genoemd en heeft naast de verfijnde preismaak ook een prachtige bloei: wit met roze bloempjes in compacte schermen bijeen op 1 m hoge stengels. In de zomer zijn de bollen uitgegroeid en kunnen worden geoogst en gegeten. Plant de kleinere bollen weer terug voor oogst het jaar erna! Het blad is uiteraard eetbaar als prei. Oerprei wordt vaak vergeleken en verward met Olifantenknoflook. Ze zijn zeer verwant, maar deze laatste vormt dikkere bollen met een steviger vlies.