Een snelgroeiende kruip- of klimplant met de bijzondere eigenschappen van een echte tropische pinda! De laag ontstane bloemen richten zich na bevruchting naar de grond: net onder de grond groeit vanuit elke bloem een “nootje” van 1-2 cm groot, die een dun schilletje heeft. Na pellen kunnen ze rauw, gebrand of gebakken worden gegeten: een frisse nootsmaak met een tintje bonenaroma. De hoger bloeiende bloemen vormen peultjes met enkele echte zaden, die net als linzen kunnen worden gekookt. Het blad is driedelig en de lila bloemetjes groeien in trosjes. Omdat de plant vlinderbloemig is, wordt stikstof gebonden aan de worteltjes, die eventueel door buurplanten wordt gewaardeerd, een combinatie met stevig groeiende andere planten zoals maïs o.i.d. (let op voor overwoekering) is daarom heel nuttig. Het oogsten is een geduldig klusje! De plant is goed winterhard in ons klimaat (zone 7), houdt van schaduw (bosplant) en humeuze grond.

De Braziliaanse kers of Grumichama is een subtropische plant, die zich dus bij ons prima thuis voelt in huis (in de winter koel en licht) en ‘s zomers buiten. Een geringe nachtvorst doorstaat de plant. De witte bloemetjes zijn al een sieraad en worden na bestuiving beloond met sierlijke, purperzwarte vruchtjes (soms oranje), zeer vitamine C-rijk!
Ze zijn 1-2 cm in doorsnee en hebben een prettige, zoete kersensmaak. De vruchten bevatten één tot drie zaden. Ze kunnen als handfruit dienen of worden verwerkt tot jam en gelei. Pitjes kunnen beter worden verwijderd. Vruchtzetting vindt na enkele jaren plaats.

De cacaoboom wordt geteeld in landen rond de evenaar en levert cacaobonen, waarvan chocolade wordt gemaakt. Hij groeit tussen 20̊NB en 20̊ZB en stelt hoge eisen aan neerslag, temperatuur en bodemvruchtbaarheid. Cacaobomen groeien slecht in de volle zon. Daarom wordt cacao meestal onder schaduwbomen geteeld. Het is dus een uitdaging om deze plant als kamerplant op te kweken, ze mogen ‘s zomers (in de schaduw) naar buiten. Een cacaoboom wordt in de natuur meer dan 50 jaar oud, tot 10 m hoog en maakt een dichte kroon van leerachtig blad. Als de boom ± 4 jaar oud is, gaat hij bloeien. De kleine witte of roze bloemen zitten direct op de stam en op de dikke takken. Als hij eenmaal is gaan bloeien, bloeit de cacaoboom zonder ophouden vrijwel het hele jaar door. De boom draagt dan ook constant vruchten.
Bloeiwijze
Ondanks de lange bloei, levert de cacaoboom maar 30-40 (op langwerpige meloenen lijkende) vruchten per jaar. Ze worden geplukt en vervolgens opengebroken, de cacaobonen liggen in het midden van de vrucht. Elke vrucht bevat 40-50 “bonen”, die elk ± 1 g wegen. Een gemiddelde cacaoboom levert per jaar dus 1-2 kg bonen. Deze worden met het vruchtvlees dat er nog aanzit door schimmels en bacteriën 5 dagen gefermenteerd. Hierbij loopt de temperatuur op tot 50̊C. De kiem van het zaad wordt gedood en de kleur verandert van paars naar bruin. Door het fermenteren worden de smaakvoorlopers voor de chocoladesmaak gevormd. Vervolgens worden de bonen in de zon of in drooghuizen gedroogd. Deze zijn vervolgens klaar voor de export.
Geschiedenis
De cacao is inheems in Midden-Amerika en het noordelijke deel van Zuid-Amerika. De Azteken verbonden cacao met Tlaloc, de god van de regen en de vruchtbaarheid. Zij dronken een cacaodrank (Xocoatl) die vaak op smaak werd gebracht met vanille, chilipeper en piment.
Cacaobonen dienden bij de Azteken ook als betaalmiddel. Voor 10 bonen kon een konijn gekocht worden, terwijl men - naar verluidt - een slaaf kon kopen voor 100 bonen. De Spaanse veroveraar Fernando Cortez bracht in 1528 als eerste een grote hoeveelheid cacaobonen naar Europa.
In de 17e en 18e eeuw is de cacao aangeplant in Azië, met name in Ceylon, Indonesië en Maleisië. In Zuid-Amerika verspreidde de productie zich tot in Brazilië. Ook in Afrika werden cacaobomen aangeplant, aan de Goudkust (het huidige Ghana). Een vrijgelaten slaaf bracht de bonen in 1879 vanaf een plantage op Femando-Po over naar zijn geboorteland.
In 2002 was 79% van de wereldproductie afkomstig uit de landen Ivoorkust, Ghana, Indonesië, Nigeria en Brazilië. Een van de meest gebruikte insecticiden bij de verbouw van cacao in West-Afrika is lindaan (hexachloorcyclohexaan), een giftige organochloorverbinding net als DDT.
Nederland heeft vanouds een belangrijke rol in de cacaohandel gespeeld. In Suriname werden cacaobomen aangeplant. Na de afschaffing van de slavernij in 1863 waren deze cacaoplantages niet lonend meer. Amsterdam is nog steeds de belangrijkste wereldhaven voor cacao, jaarlijks wordt hier circa 500.000 ton cacaobonen overgeslagen. In 1828 werd door Conrad van Houten ontdekt hoe het vet uit de bonen kon worden verwijderd, waarbij cacaopoeder en cacaoboter ontstond. Dit was de basis voor de huidige chocolade.
CACAO IS NIET GEMAKKELIJK TE TELEN. GEEF ZE EEN WARME EN VOCHTIGE PLAATS, DOOR DE BEHOEFTE AAN HOGE LUCHTVOCHTIGHEID KUNNEN ER PLEKJES OP HET BLAD ONTSTAAN, KIJK DUS NIET TE KRITISCH…! HET IS DE UITDAGING VAN JOU ALS KWEKER OM ZE VERDER TE HELPEN.

Sier en nuttig ontmoeten elkaar weer! Dit Chileense soort komt uit het koude Patagonië en vormt heerlijk geurende, crèmewitte klokvormige bloemetjes. Na de bloei ontstaan de roze rode medaillon-achtige zaadpeulen, die tot diep in de herfst eraan blijven, ze doen wat aan de kardinaalsmuts denken. Het struikje verdraagt goed de kou, de bloesem is heel populair als bijenvoer! Uit de bast wordt looizuur gewonnen voor het looien van leer.

Het fraaie grijze klaverblad is in de lengte gevouwen. De lichtroze bloemetjes (met witte hartjes) knallen eruit. Ze houden van goed gedraineerde grond en groeien in het wild in het Andesgebergte (Patagonië e.o.) van Chili en Argentinië. De rijke bloei is van mei-augustus op 10 cm hoogte.
De culinaire wereld is gek op dit gewasje: sierlijk en smakelijk is immers de ideale mix om gerechten een extra touch te geven! Zowel de blaadjes als de tere bloemen hebben een lichte fris-zure smaak. De oorspronkelijke bewoners van Zuid-Amerika aten van deze Oxalis vooral de conische knolletjes.