Erwten & Peulen

Een prachtige oude kapucijner of velderwt. Ze kunnen erg goed tegen de kou en hebben een heerlijke zalvende smaak. Erg lekker zijn ook de gekiemde zaden! Ik kreeg dit ras van Ruurd Walrecht, die me de volgende eigenschappen en historie vertelde:
De ‘Amsterdamse Zoete’ kapucijner heette ook ‘Vroege Hollandse’ kapucijner en is volgens mij de zelfde als de Lathyrusbloemige kapucijner. Voor een kreukerwt is de erwt wat minder gekreukt (maar toch nog zoet genoeg) en heeft een groene onderkleur. Het behoort ook tot de vroegste erwten en daarom denk ik dat een vroege groene doperwt als bijv. de Haarsteegse Aprildopper (dus van het type Saxa) een van de voorouders is. Het ras is echter heel oud want genoemd naar de markt waar het verkocht werd, nl. Amsterdam en dus in het dichtst nabij gelegen tuinbouwgebied geteeld, bijv.Sloterdijk. Ook het hebben van synoniemen wijst op een oude datering. Ik kreeg het zaad van een collega van mijn zus. Die kreeg het van een teler die woonde op een veeneiland bij Kudelstaart. Deze teruggetrokken tuinder had meer oude kwalitatief heel goede rassen. Zijn naam weet ik jammer genoeg niet meer. In Wageningen kwam ik het ras tegen in de boeken van de bibliotheken aldaar. Het is een fijner en langer gewas dan stamkapucijners: ca.120 cm lang. Mooi lilaroze- met paars bloeiend en vrij groot ten opzichte van het fijne gewas. De peulen zijn groen. Van al de lievelingetjes die ik onder mijn tuindersvleugels heb heeft deze een streepje op voor! Tip: zaai dit peulgewas om en om met huttentut (390900) voor een natuurlijke steun.

De planten schieten wel tot een hoogte van 2m op. Na de sierlijke purperroze bloei groeit een overvloed van paarsgekleurde peulen. De zaden zijn zowel vers als gedroogd heerlijk van smaak.
Goed voor windschermen.

ECO GETEELDE ZADEN! De planten schieten wel tot een hoogte van 2m op. Na de sierlijke purperroze bloei groeit een overvloed van paarsgekleurde peulen. De zaden zijn zowel vers als gedroogd heerlijk van smaak.
Goed voor windschermen.

Typisch Hollandse erwt met paarse peulen en een aromatische, speciale smaak. Eet ze vers gedopt of droog geoogst. Extra jong geoogst geeft een heerlijke primeur. Desiree is een laag ras (60-100 cm), dat eventueel zonder steun kan geteeld worden, enige steun met gaas of stokjes (rijshout) geeft meer orde, overzicht en gemakkelijke oogst. Tip: zaai dit peulgewas om en om met huttentut (390900) voor een natuurlijke steun.

Verheerlijk nooit het oude om het oude! Maar… dit oude ras uit ca 1890 verdient het om geprezen te worden: zeer grote peulen met hele zachte en zoete kreukerwten. De hoogte is 150 cm en de oogst is enorm. De vele namen verraden, dat dit ras in veel landen is ingeburgerd! Een klant schreef me eens: “De erwt ‘Alderman’ doet het goed: mooi gezond gewas, geen verkeerde peulen en de emelten houden er niet van. Ik heb de ‘Groene Krombek’ er naast staan en die zijn voor meer dan de helft opgevreten, Blauwschokkers vinden ze trouwens ook niet echt lekker daar valt de vreetschade mee. De ‘Alderman’ is een superzacht erwtje en de smaak is zeer goed. O, ja, waar ze nu staan is 14 jaar grasland geweest dus emelten meer dan genoeg...!”

Van een van onze vriendinnen, die oude rassen verzamelt, ontvingen we deze bijzondere erwt uit Letland. De (iets gekreukte) erwtjes (zaden) zijn gemarmerd van kleur, een bijzonder effect! De planten klimmen tot 150 cm hoogte en bloeien prachtig met lila-purperen bloemen. Heerlijke, zoete erwtjes!

Engeland is het land van Erwten! Dit historische ras is rond 1846 ontstaan en is nog steeds erg geliefd vanwege de zeer goede smaak, de enorme groeikracht en grote opbrengst! De peulen bevatten 8-10 erwten, de plant kan wel tot 3 m doorklimmen! Dat betekent: op een klein oppervlakte toch veel erwtjes... Geef de planten een zonnige plek in je tuin.
Leuke anekdotes: in The Journal of Horticulture 1876 is dit ras uitgeroepen tot “Best Pea” en het was de favoriet van Charles Darwin.

DE TOPPER VOOR IN EEN GROTE POT! Een modern ras van Nederlandse bodem (Cebeco) dat qua opbrengst, teeltgemak en ziekteresistentie zeer hoge ogen gooit! Bij dit zogenaamde semi-bladloze ras zijn een deel van de bladeren omgevormd tot ranken. Doordat ze een opener gewas geven treden er minder ziekten op. Tip: zaai 2 rijen op 25 cm uit elkaar zodat ze steun aan elkaar geven (eventueel met een enkele stok hier en daar) en vervolgens weer voldoende afstand (60 cm) tussen de dubbelrijen. De hoogte is 60-75 cm, de opbrengst van de zoete, ronde, middenvroeg rijpe erwtjes is groot! Tip: zaai dit peulgewas om en om met huttentut (390900) voor een natuurlijke steun.

Hij dreigde te verdwijnen, maar het erwtje Dik Trom is weer helemaal terug. Dat zal je niet verrassen als je ze eenmaal hebt geproefd: De Dik Trom erwt is niet alleen verrassend lekker, maar past ook heel goed in een vegetarisch menu: rijk aan eiwitten, ijzer en vitaminen en ook nog eens cholesterolverlagend.
De dikke ronde erwt (hij doet zijn naam eer aan) groeit bij zijn oorsprong in Friesland en uiteraard ook overal elders in ons land. Deze erwt is iets zoeter dan de meeste andere erwten en geeft een iets zoetere smaak aan een echte erwtensoep.
Onze kweker Piet Hoekstra uit St. Jacobiparochie teelt de ‘Dik Trom’ erwten. Deze heeft (samen met de Kollumer Zoete Grauwe Erwt 095000) het streekmerk “Waddengoud”. Beide soorten waren bijna uitgestorven...!
Dik Trom is een groen Erwtenras, dat geselecteerd werd door Ubbo Mansholt, en in 1962 het daglicht zag. Hij was in de jaren 1962- 1980 erg populair was, net als de boeken, maar is daarna geleidelijk het van het toneel verdween. De teelt van droge erwten maakte vanaf de jaren negentig een vrije val van ruim 35.000 hectare in 1988 naar 600 hectare in 2013. Consumenten kozen voor sneller en gemakkelijker voedsel boven verse droge erwten met lange bereidingstijd. Overigens kan je Dik Trom uiteraard ook gewoon vers doppen. Piet Hoekstra uit Sint Jacobiparochie heeft met slechts een handjevol zaden uit de Genenbank in Wageningen weer een bloeiende teelt van de Dik Trom opgezet.
Leuk filmpje: www.facebook.com

Vrij fijn, rondzadig ras dat van ouds geldt als een lekker vroeg soort. Enige steun is voor dit halfhoge ras aan te bevelen, op vruchtbare klei of bij veel regen kan wel een hoogte van 2 m bereikt worden. Voor vroege pluk de meest aangewezen soort.

Rondzadig. Dit zeer koudebestendige ras is zeer geliefd vanwege de gulle opbrengst. Vroege zaai mogelijk, geef ze steun tot ± 120 cm hoogte. Opvallend is vooral de korte groeitijd (± 53 dagen) waardoor dit klimmende ras zelfs lage rassen voorbijstreeft!

Deze vroeg oogstbare, laagblijvende erwtjes geven een grote oogst aan middengrote erwtenpeultjes. Op zeer vruchtbare grond is een beetje steun (korte snoeitakken) aan te bevelen, op zandgrond blijven de planten compacter, 40-60 cm. Een heerlijk snoep-erwtje, dat soms de oogstmand niet eens haalt (plukken, doppen en snoepen...)
‘Extra Early Pedigree’ is vanaf 1893 geselecteerd (door Kenney Seeds Co.) uit het veel oudere ras ‘Extra Early’ en is sindsdien de leidende selectie uit dit ras. Heel populair in de hobbyteelt, maar wij moeten ze speciaal uit de VS halen...

Dit is een (semi) bladloze doperwt van het Afila-type. Door de open groei zijn bladloze erwten beter bestand tegen schimmels, de groei is ook steviger dan menig bladtype. In plaats van het blad vormt dit ras hele fraaie vertakte rankjes, die erg lekker zijn en fantastisch garneren! De bloemetjes zijn ook erg lekker, maar let wel op: zonder bloemen geen erwten... Een bijkomend voordeel is, dat je de erwtpeulen gemakkelijk kan oogsten omdat ze duidelijk zichtbaar zijn en zich niet kunnen verstoppen... De planten worden ongeveer 75 cm hoog en je oogst (naast de rankjes) heerlijk zoete erwten, middelgroot, 6-8 per peul.
Alternatief: je kan deze erwt ook als microgroente kweken, na het gewone kiemblad onstaan al snel de rankjes, die je zeer jong kan oogsten.

Kreukzadig. Dit extra zoete, fijne doperwtje zal al snel je favoriet kunnen worden! De oogst is fantastisch en de planten hebben (door de geringe hoogte van 60-90 cm) maar weinig steun nodig, we adviseren een laag stukje gaas of klimnet (808200 of
In Engeland won dit (inmiddels zeldzame ras) in 1899 de prestigieuze Award of Merit van de Royal Horticultural Society. Vanaf 1908 zie je dit ras op zaadlijsten in de VS verschijnen en wij halen het daar nu weer vandaan…

Rondzadig. Fors groeiend en veel gevend. Kan nog laat gezaaid worden. Hoogte ca. 150 cm. De droge erwten zijn beige tot wit en werden vroeger tot allerlei gerechten verwerkt: zelfs gepoft met suiker als snoepgoed!

Zie hier: een van de weinige doperwten uit het pre-Victoriaanse tijdperk (voor 1837). Ne Plus Ultra is één van de hoogst groeiende erwten, geef ze een stevige steun van minstens 2 m hoog en ruim afstand tussen 2 rijen voor voldoende lichtinval. De naam betekent "niets beter", wie weet, dat dankzij de unieke eigenschappen, die ras de eeuwen heeft overleefd. De krachtige planten vormen grote bladeren en helderwitte bloemen. Uiteindelijk ontstaan een overvloed aan grote peulen (20-25 cm) met elk 8-10 grote erwten, echte showstelers! De smaak is optimaal bij jonge oogst, goed te vergelijken met de volprezen ‘Alderman’, zelfs iets zoeter, maar iets minder complex aroma. Verder uitgerijpte erwten worden meliger en taaier, maar zijn voor een soep of gemengde roerbakschotel nog prima te gebruiken. Het ras krijgt pas laat bij zeer vochtig weer last van meeldauw, de eerste oogsten zijn dan al binnen!

Een vrij laat, kreukzadig ras, dat betekent: veel opbrengst en heerlijk zoet van smaak! De hoogte varieert per grondsoort en weertype van 70-140 cm, dus bereid je voor op (enige) steun van het gewas.

We zijn zo vertrouwd met ons Nederlandse erwtensortiment, dat we wel eens vergeten aan het Engelse sortiment te snuffelen... Engelsen zijn nog grotere erwteneters dan wij en hebben zeer goede rassen beschikbaar! Dit vroeg oogstbare topras is al jaren de standaard is: kreukzadig, dus lekker zoet, veel peulen met elk 6-8 erwten erin. De hoogte van 80-100 cm vraagt om enige steun. De planten van dit ras zijn goed vorstbestendig, dus lenen zich goed voor herfst- en winterzaai. Tip: zaai dit peulgewas om en om met huttentut (390900) voor een natuurlijke steun.

Een zeer fijn, rondzadig erwtje. Zo zoet heeft u ze zelden gegeten! Daarom ook heel lekker om rauw door de salade te mengen. Gekookt is het erwtje boterzacht en zeer gewild in de Franse keuken. Oogst ze ook gerust zeer jong als peultjes! Hoogte 60-70cm, oogstklaar in ± 55-65 dagen. Dit ras is zeer vorstbestendig, dus geschikt om in de herfst te worden gezaaid voor extra vroege oogst in het voorjaar.
Tip: zaai dit peulgewas om en om met huttentut (390900) voor een natuurlijke steun.